Według szwajcarskiego uczonego Carla Gustava Junga wszyscy ludzie na świece mają część wspólną. Twierdził on, że w naszej psychice możemy odnaleźć schematy i obrazy będące dziedzictwem (archetypem) pokoleń żyjących przed nami. Wyodrębnia on 12 takich archetypów.
Jung twierdził, że archetypy są wrodzone i występują u wszystkich ludzi na całym świecie, ale ich interpretacja i wpływ na nasze myślenie i działanie może być różny w zależności od kultury i sytuacji. Zrozumienie swoich archetypów i tego, jak one wpływają na nasze życie, może być bardzo pomocne w rozwoju osobistym i lepszym zrozumieniu samego siebie.
Według niego każdy z nas ma w sobie wszystkie te archetypy, ale jeden z nich jest naszą dominantą i wyznacza nasze zachowanie oraz sposób postrzegania świata. Może się on też zmieniać wraz z wiekiem i doświadczeniem.
Jung wymienił 12 głównych archetypów, które są uważane za podstawowe wzorce ludzkiej psychiki.
Oto 12 archetypów Junga:
Twórca
Jest odważny. Kocha wolność i niezależność. Lubi tworzyć nowe rzeczy i dużo myśleć. Symbolizuje indywidualizm.
Opiekun
Czuje potrzebę zadbania o bezpieczeństwo (i nie tylko) innych. Podejmuje realne działania. Dba o swoje otoczenie i bliskich.
Sierota
Gra ofiarę losu. Zawsze czuje się rozczarowany. Często udaje niewinnego i lubi manipulować.
Niewinny
To typowy optymista. Szuka dobra we wszystkim. Dbają także o dobro innych.
Bohater
Ma moc do stawania do walki o władzę lub honor. Zawsze jest gotowy do walki i nigdy się nie poddaje. Liczy się tylko zwycięstwo.
Władca
To klasyczny przywódca. Jest stabilny i chce aby wszyscy podążali za jego przykładem. Może być despotyczny.
Mędrzec
Wiedza i intelekt są myślą przewodnią ich życia. Wykorzystuje swoją inteligencję do zrozumienia świata. Jest typem analityka.
Kochający
Kieruje się sercem i wrażliwością. Kocha miłość i kocha obdarzać nią innych ludzi. Jego największym szczęściem jest uczucie miłości.
Persona
To całość naszej osobowości i pewnego rodzaju maska, którą̨ każdy człowiek musi sobie wykształcić́, by spełnić oczekiwania otoczenia.
Cień
To ciemna strona mocy, którą ma każdy człowiek. Cień kieruje się popędem. Lubi spontaniczność i dobrą zabawę, ale ceni to ponad wszystko inne.
Jaźń
To obraz doskonałości, do której powinien dążyć człowiek.
Animus i Anima
Jung uważał, że każdy człowiek jest dwupłciowy psychicznie, że nosi w sobie pierwiastek męski i żeński. Archetyp ten przedstawia głównie stosunek człowieka do odmiennej płci.