Mamy problem z budowaniem dobrych nawyków, bo do końca nie wiemy, czym one tak naprawdę są. Robimy różne rzeczy, które staramy się zamienić w nawyki, ale po jakimś czasie tracimy zapał i rezygnujemy. Jedną z przyczyn jest brak wiedzy i świadomości – czym są nawyki?
Aby powiedzieć o czymś, że jest naszym nawykiem, muszą być spełnione 3 warunki:
1. Bodziec, który wyzwala działanie.
Każdy nawyk występuje po określonej sytuacji, po spełnieniu jakiegoś warunku. Jeżeli zatem zawsze po przebudzeniu pijesz herbatę lub kawę, to jest to działanie nawykowe. Jeżeli po prostu wypijasz zawsze kawę w ciągu dnia bez jasno określonego czasu (bodźca), to już nawykiem nie jest.
2. Zachowanie zależne tylko od nas.
Nawyk musi być oparty na sprawach, które są pod Twoją kontrolą. Nie można go uzależniać od czynników zewnętrznych, takich jak np. pogoda. Także bieganie tylko wtedy gdy jest dobra pogoda, również nie jest nawykiem. Musimy oprzeć nawyk na działaniach, które możemy wykonać tu i teraz.
3. Konkret.
Realizacja postanowień typu: będę mniej jeść, więcej ćwiczyć, mniej pić, również nie może zamienić się w nawyk, ponieważ nie zawierają one żadnych konkretów. Nie są uwarunkowane żadnymi zasadami i celami. Więc za każdym razem, gdy formułujesz sobie jakieś postanowienie lub jakiś cel – pamiętaj, aby to skonkretyzować, np. będę codziennie jadł 1500 kalorii w czterech posiłkach w ciągu dnia, będę ćwiczył codziennie minimum 30 minut przed snem, na imprezach będę wypijał maksymalnie 3 piwa.
Czym nawyki nie są?
Jak już wspomniałem, mamy problem z prawidłowym interpretowaniem pewnych zachowań jako nawyki. Musimy zatem wiedzieć czym nawyki nie są.Oto najczęstsze zachowania nawykopodobne:
1. Zwyczaje
To pewne zachowania, które wykonujemy regularnie, ale brakuje w nich konkretnego bodźca do zamienienia się w nawyk. Jeżeli zatem lubisz biegać i robisz to często, ale nie w ustalonych momentach i sytuacjach, tylko wtedy, gdy Ci się chce, to takie zachowanie nie jest nawykiem, tylko zwyczajem.
2. Założenia
Większość z nas właśnie na założeniach próbuje nieskutecznie zbudować nawyki. Będę jadł mniej albo będę więcej ćwiczył – to są założenia, jakimi osobami chcielibyśmy się stać i kim chcemy być, ale nie mają charakteru nawyków. Brak jest konkretów, o których pisałem wyżej.
3. Wyzwania
Zarobię milion złotych albo zrobię 100 pompek na raz to konkretne cele, ale również nie nawyki. Na realizację tych wyzwań wpływa za dużo czynników zewnętrznych, które mogą uniemożliwić ich realizację. Wyzwania są bardziej rezultatem, do którego chcemy dążyć, a nie samym działaniem, które chcemy wykonywać.
Podsumowując, jeżeli kiedykolwiek chciałeś sobie wyrobić nawyk regularnych ćwiczeń, to prawdopodobnie nie udało Ci się tego zrobić, ponieważ nie odpowiedziałeś sobie na takie pytania:
Co to znaczy regularnie?
Co znaczy ćwiczenie?
Kiedy chcesz to robić?
Jak często chcesz to robić?
Dlaczego chcesz to robić?
Bariery w budowaniu nawyków
1. Niska wiara we własne możliwości
Na etapie budowania nawyków zawsze pojawia się zwątpienie, że nie podołamy czemuś. Pojawia się brak wiary w nasze możliwości. Możemy czuć, że brakuje nam siły, a nasza początkowa motywacja nie jest już taka duża. Wszystko to oczywiście tylko bariera psychologiczna, nie możemy pozwolić, abyśmy sami siebie wewnętrznie przekonali, że nie damy rady. To nie prawda – dasz radę, jeżeli tylko chcesz!
2. Małe zaangażowanie
Wraz ze spadkiem motywacji może spadać nasze zaangażowanie. Próbujemy usprawiedliwiać się brakiem czasu, chorobą lub innymi sytuacjami z życia, które uniemożliwiają nam właściwe zaangażowanie i systematyczność.
3. Brak wiedzy
Czyli skupianie się na budowaniu nawyków, które nimi nie są. Tak jak pisałem powyżej, jeżeli źle określimy dany nawyk i nie odpowiemy sobie na podstawowe pytania – z czasem będziemy sfrustrowani brakiem efektów. Pojawi się niska wiara w nasze możliwości, mniejsze zaangażowanie i ostatecznie zaniechanie działania.
Zasada 1% lepiej każdego dnia
Gdybyśmy każdego dnia w roku wykonywali jakąś czynność o 1% lepiej, to w przeciągu tego roku będziemy w niej lepsi o ok. 37% względem poziomu, z którego zaczynaliśmy.
Często wmawiamy sobie, że sukces wymaga wielkich działań i dużego zaangażowania. Tymczasem czasami wystarczy codzienna mała zmiana, powtarzana regularnie, która ostatecznie skumuluje nasz sukces. Niestety zasada ta działa też w drugą stronę. Jeżeli przez rok będziesz z każdym dniem o 1% gorszy, to spadniesz prawie do zera. Kluczowa zatem jest nie intensywność we wprowadzaniu nawyku tylko systematyczność, cierpliwość i odpowiednie zaangażowanie.
Źródła:
„Atomowe nawyki. Drobne zmiany, niezwykłe efekty” – James Clear
Sekrety Budowania Nawyków – Michał Michalski
