Często jest tak, że im bardziej coś się nam zakazuje, albo trudniejszy mamy do tego dostęp, to pokusa zdobycia tego lub postępowania inaczej – znacząco rośnie. Skąd bierze się taka reakcja i czym jest reaktancja?
Gdy nasza wolność wyboru jest ograniczona, próbujemy zrobić wszystko, aby tak nie było. Z reguły mamy silniejszą potrzebę dokonywania wyborów własnych niż słusznych. Jest to związane ze zjawiskiem reaktancji, czyli oporu psychologicznego. Powstaje on właśnie w takich sytuacjach, gdy ktoś wymusza na nas określone zachowania, zabierając tym samym możliwość korzystania z wolności wyboru. Staramy się więc dążyć różnymi sposobami do przywrócenia takiej wolności.
Reaktancja w praktyce.
Jeżeli rodzice w sposób bardzo stanowczy zabraniają dzieciom jedzenia słodyczy, to wręcz naturalną reakcją będzie dążenie przez takie dzieci do zdobycia tych smakołyków. Opór ten może przejawiać się w różny sposób. Może pojawić się bunt, nieposłuszeństwo, a nawet i płacz.
My dorośli dokładnie w ten sam sposób reagujemy na takie sytuacje. Niczym nie różnimy się od dzieci. Można nawet zaobserwować, że nasza reakcja jest bardziej „doniosła”. Często chcemy pokazać całemu światu, jak zostaliśmy pokrzywdzeni, albo jaka niesprawiedliwość nas spotkała. Dlatego nawet udoskonaliliśmy nasz sposób reakcji na takie ograniczanie, tworząc pewne schematy zachowań.
Reaktancja jest ważna.
Każdy z nas z pewnością doświadczył reaktancji. Ma ona znaczący wpływ na nasze życie osobiste, ale i zawodowe, dlatego warto być świadomym jego istnienia i skąd się ono bierze. Tylko na pozór jest ona domeną ludzi ambitnych i za wszelką cenę dążących do sukcesu. W dłuższej perspektywie prowadzi ona do ciągłej frustracji.
Czasami warto jest odpuścić i zaakceptować pewne sytuacje jako niezależne od nas, na które nie mamy wpływu. To też duża umiejętność, na którą nie każdego stać.
